Hangi Hayvanlar Nasıl Evcilleştirilir?

• Çaprazlama

• Islah çalışmaları

Yerleşik düzene geçip tarım faaliyetlerine başlamadan çok daha öncesinde insanlar, yiyecek ve giyeceklerini sağlamak adına hayvanlardan yararlanıyordu. İlk olarak karınlarını doyurmak adına çevrelerinde bulunan yabani hayvanları avlamakla yetindiler. Lakin zamanla bu hayvanları yakalayıp bir yere kapatmanın avdan daha güvenilir bir yol olduğunu fark ettiler.

her hayvan evcilleştirilebilirmi

 Bu nedenle de kendilerine en yararlı olacak hayvanları evcileştirmeyi öğrendiler. Düşmanlarına karşı kendini savunmayı içgüdüleriyle gerçekleştiren yabani bir hayvanı insanın yakalayıp evcilleştirmesi çokta kolay olmamıştır. Bu nedenle insanlar büyük bir ihtimalle ilk olarak yaralı veya ormanda kaybolmuş genç hayvanları kendilerine alıştırıp beslemekle başladılar ve bir müddet sonra hangi hayvanların daha uysal olduğunu, evcilleştirilmeye yatkınlığını ve kendilerine daha faydalı olduğunu öğrenmiş oldular. 

Önceleri sadece etini yiyebilecekleri hayvanları besliyorlardı, at ile köpeğin evcilleştirilmesi bile böyle başladı. Bu hayvanların gücünün yanı sıra et, süt, yumurta, yapağı, kıl, deri, boynuz gibi türlü ürünlerinden yararlanmaya başlamaları daha geç tarihlere denk gelir. Daha sonra at, inek gibi hayvanların yavruları özellikle çocukların ilgi odağı olmuş ve sevimli gelmiştir.

Bu bakımdan evcilleştirmede hayvanlardan yararlanmayı üç şekilde ifade edebiliriz:

• Ürünlerinden yararlanılanlar: Sığır, koyun, keçi, domuz, kümes hayvanları

• Gücünden yararlanılanlar: Sığır, at, eşek, deve

• Dostluklarından yararlanılanlar: Kedi, köpek, bazı kuşlar ve akvaryum balıkları

Evcil hayvanların bazıları bile evde beslenemezken aslan, jagurar, timsah gibi evcil olmayan hayvanları insanlar evinde beslemeye uğraşmıştır. Lakin evcilleştirilemedikleri ve doğal dürtülerinde ki vahşiliğini kaybedemediklerinden dolayı, insanlar bu hayvanlar tarafından saldırıya uğramıştır. Evde hayvan beslemenin başlıca kuralları bulunmaktadır. Hayvanların yemeğini ve suyunu sağlamak, onları temiz tutmak ve bazı konularda eğitmek gibi şeyler bu kuralların başında gelir.

Hayvanların Evcilleştirilmesi

hayvan evcilleştirme

Vahşi hayvanların çoğusunun yavrusu, çok küçükken annesinden alınır ve vahşi ortamdan uzaklaştırılır. Medeni bir ortamda insanlarca büyütülünce, bu hayvan rahatça uysallaşır. Yine de erişkin hale geldiklerinde, genlerinde bulunan kalıtımsal sosyal davranış biçimi aniden gün yüzüne çıkarsa ne yapacakları belli olmaz. Yani insana alıştırma ve evcilleştirme, birbirine karıştırılmamalıdır. İnsana alıştırma, özgürlük içgüdüsünü zor veya kurnazlık yoluyla yok etmek iken; evcilleştirme toplu halde yaşama içgüdüsüdür. Yalnız veya çift yaşayan hayvanlar sadece insana alıştırılabilirler.

Özellikle doğan, atmaca ve şahin gibi bir takım yırtıcı kuşlar, avcılıkta yaralanmak için evcilleştirilmişlerdir. Böcekler içinde evcilleştirilmiş sadece iki tür vardır: Cilalı taş devrinde evcilleştirilen bal arısı ve M.Ö.3000’lerde Çin’de evcilleştirilen ipek böceği.

İlk evcilleştirilen hayvan, yaklaşık on bin sene önce köpek olmuştur, onu keçi ve koyunlar izlemiş, bunlardan sonra ise sığır ve domuzlar, sonra da atlar evcilleştirilmiştir. Kedilerin belki de bağımsız yaradılışlı olmaları nedeniyle, evcilleştirilmesi köpeklerden binlerce sene sonrayı bulmuştur ve onların evcilleştirilme hedefi, fare gibi zararlı kemirgenlerden kurtulmaktır. Bu, eski Mısır’lılardan kalma belgelerden bilinir.

Evcilleştirme, bir tanıma göre, bazı hayvan türlerinde doğuştan gelen sürü halinde ve bir başın önderliğinde yaşama eğiliminden oluşur ve bu nedenle hayvanlar buna boyun eğer, hatta isteyerek razı olur denirken bir başka tanıma göre ise evcilleştirme, hayvanın üremesinin, yerleşiminin ve yiyeceğinin kontrolünün insana geçmiş olmasına deniyor. Bu hayvanların artık bireysel kişilikleri yoktur, bir sürü oluşturmuşlardır.

Evcilleştirme hayvanların ruh sağlığını da etkiler ve genellikle bir gerilemeye neden olur. Örneğin erkek kazlar babalık ve koruma görevlerini ihmal eder, beyinleri yüzde 20 hafifler. Yani hayvanın dünyayı algılayış şekli değişir. Avlanma tehlikesi ortada kalmadığı için tepkilerinde bir zayıflama oluşur.

Eski Mısır’da antiloplar ve sırtlanlar evcilleştirilmeye çalışılmıştır. Aynı şekilde Ortaçağ’da sansarları evcilleştirme çabaları görülür. Daha sonra vazgeçilmiştir lakin Nijerya ve Kenya’da sırtlan terbiyecilerinin yaşadığı biliniyor.

Hayvanların çoğu, insan gerek duymadığından veya gerekli sabrı göstermediğinden de evcilleştirilememiş olabilir.

Bu içeriği hazırlarken neoldu sitesinden yardım alınmıştır.

Sizler için hayvan evcilleştirme konusunda bilgiler derledik. Bu konu hakkında ki soru ve düşüncelerinizi, yorumlar da bizimle paylaşmayı unutmayın…

🎉Sihirli Yelpaze Sundu🎭