Bilgisayarı Kim İcât Etti
Bilgisayar, günümüzün vazgeçilemez cihazlardan biridir. Buna rağmen pek çok kişi bilgisayarın tarihi hakkında pek fazla bir şey bilmez. Bu yazımız ilk bilgisayarın icadı ve icadından sonra bilgisayarların tarihi gelişimi hakkında olacak.
Bilgisayar tarihçesine bir göz atarsak, bilgisayar fikrinin çok eskilere dayanmadığını görürüz. Daha 1830′larda Charles Babbage (1792-1871) fark makinesini ve ardından analitik makineyi yapmasıyla hesaplama işlerininelektro mekanik araçlara yaptırılması ve sonuçların elde edilmesi görüşü doğmuştu. Charles Babbage yaptığı bu makineler ile başarılı sonuçlar elde edememesine rağmen, bilgisayarların temelinin onun tarafından atıldığı kabul edilmektedir.
1850 yılında George Boole kendi adıyla anılan ve sadece 1 ve 0 rakamlarının kullanıldığı Boole Cebiri sistemini bularak,bilgisayarların gelişimi üzerinde önemli rol oynamıştır. 1890′da Herman Hollerith tarafından, delikli kartlarla bilgilerin yüklenebildiği ve bu bilgiler üzerinde toplama işlemlerinin yapılabildiği birelektro mekanik araç geliştirdi. Bu hesaplayıcı ABD’nin 1890 nüfus sayımında başarılı biçimde kullanıldı. İlk analog bilgisayar 1931 yılında Vannevar Bush tarafından gerçekleştirildi. Buna karşılık, ilk sayısal bilgisayarı George Stibiz 1939′da New York’taki Bell Laboratuvarında üretti. Stibiz ikili sistemi bu makinaya uygulayarak komplex sayılarla aritmetik işlemler yapılmasını sağladı.
Ancak genel anlamda ilk bilgisayar abaküs olarak kabul edilir. Fakat bazı kesimler tarafından ilk bilgisayar abaküs değil hesap makinesi olarak da kabul edilir. Nasıl kabul edilirse edilsin gerçek anlamda her ikisi de bilgisayarın atası olarak kabul edilmesine karşın bilgisayar mantığı ile çalışan ilk cihaz 1945 tarihinde Amerika’da yapılmıştır. 2. dünya savaşında füzelerin atış koordinatlarının hesaplanması için geliştirilen cihazın adı ise ENIAC (İngilizce: Electronic Numerical Integrator And Computer / Türkçe: Elektronik sayısal entegreli hesaplayıcı) olarak tarihe geçmiştir. Bu cihazlar başlangıç için önemli olsa da bilgisayarların zaman içindeki gelişimi daha da önemli seviyelere ulaşmıştır.
İLK BİLGİSAYAR ENIAC BİLGİSAYARIN ATASI
ENIAC, gelişmiş bilgisayar teknolojisinin ilk yansıması olarak tarihe geçmiştir. ENIAC ( Electronic Numerical Integrator And Computer ) açılımının kısaltılmışıdır. Türkçe olarak ise elektronik sayısal entegreli hesaplayıcı olarak bilinmektedir. Bu bilgisayar, yaklaşık 30 ton ağırlığında ve kurulumu için 167 metrekare bir alana ihtiyaç duyan devasa bir makinedir. ENIAC’ın maliyeti 500.000 dolar olarak bilinmekte ve 150 Kilowatt enerji tüketmekteydi. Tüm bunlara rağmen ilk bilgisayar eşitlikleri karşılaştırabilme, dört işlemi çözme ve kare kök hesaplaması yapabilmekteydi. Bu tür sayısal ve mantıksal işlemleri yapabildiği için ilk bilgisayar ünvanını kazanmıştır.
ENIAC’IN HESAPLAMA KAPASİTESİ VE PROGRAMLANMASI
2. dünya savaşında atılan bir füzenin hesaplanması el ile yaklaşık 20 saat gibi bir süreyi almaktaydı. ENIAC ise bu işlemi 15 saniye gibi kısa bir süreye düşürmüştü. Tüm bu işlemler binlerce röle,kristal diyot, rezistans ve kapasitör yardımıyla yapılmaktaydı. İlk bilgisayar saniyede 385 çarpma işlemi veya 38 bölme yada kare kök işlemi yapabiliyordu. Hafızasında ise 200 sayıyı saklayabiliyordu. Tarih’in bu ilk bilgisayarı 6 bayan operatör ile kontrol ediliyor ve programlanma işlemi elle kontrol edilen anahtarlar ve kablolardan oluşuyordu.
ENIAC, 1947 yılında tam anlamda çalışmaya başlamış ve 2. dünya savaşının son bulmasından dolayı bilimsel araştırmalar ve endüstriyel çalışmalar için kullanılmış, 1955 tarihinde yerine daha az enerji tüketen cihazlaryapıldığından fişi çekilerek emekliye ayrılmıştır. Şuan Amerikan Ulusal Müzesinde sergilenmektedir. ENIAC’tan sonra buna benzer pek çok cihaz üretilmiş olmasına rağmen bunlar sadece ilk bilgisayarın hızlanmasına ve daha az enerji maliyetine çözüm üretebilmişlerdir. Bundan dolayı ilk bilgisayar kategorisinde yer alabilecek MARK I, UNIVAC, EDVAC gibi cihazlardan bahsetmiyorum.
İLK KİŞİSEL BİLGİSAYARLAR
ENIAC, her ne kadar ilk bilgisayar olarak biliniyor olsa da sadece sayısal mantıkla hesaplama yapabilen büyük hacimli bir hesap makinesidir. İlk kişisel bilgisayar olarak Altair 8800 gösterilmesine rağmen bu bilgisayar ekrana ve klavyeye sahip değildir. Bundan dolayı gerçek anlamda ilk bilgisayar IBM PC olarak gösterilmesi daha uygun olacaktır.
İlk kişisel bilgisayar en azından bir ekrana ve daha gelişmiş depolama birimlerine sahip olabilmelidir. Bu özellikler ise ancak 1947 yıllarında transistör’ün keşfi ile mümkün olacaktır. Transistörler entegre haline getirilerek üretilmeye başlanması ile ilk denetleyiciler sonrasında ise ilk işlemci üretilmiştir. İlk işlemciden sonra ise bilgisayar boyutu gittikçe küçülmüştür.
İlk işlemcili bilgisayarda Intel 8086 mimarisi kullanılmıştır. Bu amaçlatarihin ilk kişisel bilgisayarı için en büyük çalışma IBM firması tarafından yapıldı ve tarih de ilk kişisel bilgisayar IBM PC oldu. Bu bilgisayarda ilk olarak Floppy disket sürücü (yani disket sürücü) ile veri saklandı. Sonrasında IBM bu PC’ye sabit disk ekledi. Bu kısa sure zarfı içinde IBM pek çok farklı model de çıkarmıştır. IBM’in bir diğer özelliği ise ilk DOS sistemli işletim sistemini kullanmış olmasıdır. IBM, ilk kişisel bilgisayarını ürettikten sonra bunu çalıştıracak yeni bir sistem arayışına girmiş ve bu amaçlaMicrosoft ile anlaşarak Windows’un temelini oluşturan ilk DOS sistemi pek çok hata ile üretilmiş, sonrasında geliştirilerekkişisel bilgisayarlarda ki yerini almıştır.
GARAJDA ÜRETİLEN KİŞİSEL BİLGİSAYAR APPLE 2
İki üniversite öğrencisi olan Steve Jobs ve Steve Wozniak ilk kişisel bilgisayar kategorisinde tarihe geçecek ilk bilgisayarlarını Jobs’ın ailesinin evlerindeki garaj da üreterek piyasaya sürerler.
Apple II, 1977 yılında ilk olarak piyasaya sürülmüş olmasına rağmen 1993 yılına kadar geliştirilerek birden fazla model ile ( Apple II, II+, IIe, IIc, IIgs serileri ) uzun süre satılmıştır. Daha sonra ilk Macintosh üretildikten sonraApple II üretimi sonlanmıştır. Apple, bu kişisel bilgisayar ile piyasaya girmiş ve Microsoft’tan sonragünümüze kadar bilgisayar teknolojisine öncülük eden bir firma haline gelmiştir. Apple II’nin en ilginç sloganı ise “Biz, Adem’den beri en orijinal elmanın kullanımını arıyoruz.” olarak bilinen “We’re looking for the most original use of an apple since adam” dır.
MACİNTOSH KİŞİSEL BİLGİSAYAR OLARAK YERİNİ ALIYOR
Apple 1984′de, çıkardığı diğer ürünlerini bırakarak ilk fare ve klavyeye sahip ekranlı kişisel bilgisayarı piyasaya sürüyor. Bu bilgisayar Mac OS sistemleri ile entegreli olarak sunulur ve oldukça rağbet görür. Mac olarak da bilinmektedir. Günümüzde Mac Pro, IMac, Macbook serileri ile hala varlığını sürdürmektedir. Macintosh fare ile piyasaya sunulan ilk bilgisayarlar listesinde yer almayı başarmıştır. Bunun dışında ilk kullanıcı ara yüzüne sahip bilgisayar olarak da bilinmektedir.
İLK TAŞINABİLİR BİLGİSAYARLAR
Gelişen teknoloji, bilgisayar teknolojisini her geçen gün daha da küçülttü ve artık taşınabilir bilgisayar üretme vakti gelmişti. Bu fikir ilk başta sadece çocukların basit işlemleri yapabilmesi için Alan Kay tarafından Dynabook adı ile tanıtıldı. Alan Kay,bu fikri 1967 yılında atmıştı ve o zamanın şartlarında ucuz,şarj edilebilir ve kişisel bilgisayar teknolojisine yakın cihaz üretilemediği için 1967′de 20 kg ağırlığında Xerox NoteTaker adı ile ilk prototip taşınabilir bilgisayar üretildi. Tüm bunlara rağmen aslında oldukça yeni bir tarihi vardır. İlk defa 2004 gibi yakın bir tarih detaşınabilir bilgisayar modelleri masaüstü modellerden daha çok satılmıştır. Bu bilgisayarlar laptop (diz üstü) olarak da bilinirler. Notebook serisi ile laptop üretimi bitmiştir.
İLK TAŞINABİLİR BİLGİSAYAR OSBORNE I
Tüm bunlara rağmen ticari anlamda ilk taşınabilir bilgisayar ise ancak 1981′de Osborne I adı ile tanıtılacaktı.Osborne I, ilk başta bataryasız olsa da sonraki sürümlerinde yaklaşık 1 saat kapasiteli batarya ile piyasaya sürüldü.Osborne ilk taşınabilir bilgisayar olmasa da o dönem de satışa sunulan ilk portable bilgisayar olarak tarihe geçti. Osborne I Özellikleri, yaklaşık 10 Kg ağırlığında ve 500 sayfalık bir kullanım kataloğu ile satılmıştır. Sabit disk yerine iki disket ile kontrol edilmekteydi. seri ve paralel yazıcı portları ve modem portu ile oldukça iyiydi. 64 KB ram ve Intel 8080 işlemcisi vardı.
APPLE POWERBOOK PİYASADA
Osborne I ilk satılan taşınabilir bilgisayar olarak tarihe geçerken Apple Powerbook adı ile bugünkü Macbook serilerinin temelini oluşturan ilk taşınabilir bilgisayarını sundu. Bu bilgisayarın en büyük önemi ise günümüz laptop ve notebook tasarımlarının temelini oluşturuyor olmasıdır.
IBM PC CONVERTİBLE
Bir diğer bilgisayar üreticisi IBM PC Convertible ile ilk taşınabilir bilgisayarlarını piyasaya sürdüler. Compaq taşınabilir bilgisayarlar IBM PC Convertible’ın çekirdeğini oluşturmaktadır.
TABLET BİLGİSAYARLAR
Günümüzün en popüler bilgisayar modeli olarak karşımıza tablet bilgisayarlar çıkmıştır. İlk olarak 2003-2004 yılları arasında Microsoft tarafından duyuruldu. Hatta Windows Vista ilk olarak tablet uyumlu Windows modeli oldu fakatVista’nın masaüstü bilgisayarlarda bile rağbet görmediği düşünüldüğünde başarıya ulaşması oldukça zor bir ürün oldu. Yüksek fiyatı ve beğenilmeyen arayüzü ile Microsoft tabletleri piyasaya sürülmedi.
İLK TABLET BİLGİSAYAR APPLE’IN IPAD’İ OLDU
Microsoft’un tabletinden sonra herkes tablet bilgisayar için daha beklemek gerektiğini düşünürken Apple, Ipad ile ilk tablet bilgisayarınıtanıttı. Ipad, IOS sistemi ile piyasaya sürülen ilk tablet bilgisayar olarak piyasaya sürüldüğün de tarih 27 Ocak 2010′u gösteriyordu. Sonrasında ise Samsung ilk tablet bilgisayarı Galaxy’i piyasaya sürdü. Ardından da diğer teknoloji üreticileri kendi tabletlerini tek tek duyurmaya başladı